Korelasyon analizi, iki metrik değişken arasındaki lineer ilişkinin gücünü ölçen bir analiz yöntemidir. Analizin güvenilir sonuçlar vermesi için, verinin metrik özellikler taşıması gereklidir. Korelasyon analizinin odaklandığı ilişki, iki değişken arasındaki lineer ilişkidir. Eğer değişkenler arasındaki ilişki lineer olmayan bir yapıya sahipse (örneğin karesel veya kök ilişkisi gibi), bu durum korelasyon analizi ile belirlenemez. Bu durumda, sadece var olan lineer ilişki tespit edilebilir.
Korelasyon analizi sonucunda elde edilen korelasyon katsayısı, ‘r’ ile ifade edilir ve bu değer -1 ile +1 arasında değişir. Katsayının +1 olması, iki değişken arasında mükemmel bir doğrusal ilişki olduğunu gösterir (x’in bir birim artışı, y’nin de bir birim artmasını sağlar). Katsayının -1 olması ise, iki değişken arasında mükemmel bir ilişki olduğunu, ancak bu ilişkinin yönünün ters olduğunu gösterir (x’in artışı, y’nin azalmasına neden olur). Eğer korelasyon katsayısı sıfır ise, bu durumda iki değişken arasında belirgin bir ilişki olmadığı anlamına gelir.
Korelasyon Analizine İlişkin Örnek Sorular
1. Reklam harcamaları ve satışlar arasında ne kadarlık bir bağlantı var?
2. Satış gücünün daha büyük olması, pazar payını artırır mı?
3. Tüketicilerin kalite algısı, fiyat algılarıyla ilgili midir?
4. Aile büyüklüğünün, alışveriş merkezinde geçirilen süre üzerinde ne tür bir etkisi olabilir?
5. Kamu harcamalarının, araştırma ve geliştirmeye ayrılan bütçe ile ne derece sıkı bir ilişkisi var?
6. Aile geliri ile gıda harcamaları arasındaki ilişkinin doğası ne şekildedir?
Korelasyon katsayısı ‘r’, yalnızca iki değişken arasındaki ilişkinin gücü hakkında bilgi verir. Bu katsayı, değişkenler arasındaki ilişkinin doğasını veya formülasyonunu belirtmez. Aşağıdaki şekilde bu üç durumu görebilirsiniz.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Bu kısımda, örnek büyüklüğünü temsil eden ‘n’ ile birlikte X ve Y değişkenlerini ifade eden bir eşitlik üzerinde duruluyor. Burada önemli olan kavram, korelasyon analizidir. Bu analiz, iki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin ne kadar güçlü olduğunu belirler. Korelasyon katsayısının pozitif veya negatif olması ilişkinin doğrultusunu gösterirken, bu katsayının mutlak değeri ilişkinin ne kadar güçlü olduğunu ifade eder. Ancak, bir korelasyon katsayısının belirli bir değere sahip olması, bu iki değişken arasında direkt bir eşitlik olduğunu göstermez.
İkinci bölümde, korelasyon analizi ve korelasyon katsayısı kullanılarak iki değişken arasındaki ilişkinin ne kadar güçlü olduğu incelenir. Ancak burada ayrıca kısmi korelasyon ve kısım korelasyon kavramları da ele alınmış. Kısmi korelasyon, çok değişkenli bir regresyon modelinde, bir bağımlı değişken ile bağımsız değişken arasındaki ilişkinin gücünü ölçer, bunu yaparken diğer bağımsız değişkenlerin etkisi göz ardı edilir.
Kısım korelasyon katsayısı, X ve Y değişkenleri arasındaki ilişkinin gücünü ölçer, ancak bu ölçüm sırasında diğer değişkenlerin X üzerindeki lineer etkileri dikkate alınmaz. Bu tür bir korelasyon, bağımlı değişkenin açıklanabilirliğinin ne kadarını bir bağımsız değişkenin sağladığını belirler, diğer değişkenlerin payı çıkarıldıktan sonra.
Son olarak, korelasyon analizine dair çeşitli örnekler ve bu analizin nasıl yapıldığına dair ayrıntılı bilgilerin bir uygulama bölümünde bulunabileceğini belirtmiş. Analiz sonuçları arasında, bir korelasyon katsayısının istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını gösteren t-testi sonuçları da bulunmaktadır. Bu sonuçlar, korelasyonun güvenilirliğinin bir ölçütüdür.
Verilerinizin analizi ve yorumlanması konusunda, akademik alanda her konuda yardıma ihtiyacınız varsa, uzman ekibimizle birlikte size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. Projelerinizin gereksinimlerini değerlendirebilir, size en uygun hizmetleri sunabiliriz. İletişime geçmek ve daha fazla bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.