Yukarıdaki bilgileri dikkate alarak, bir Temel Bileşenler Faktör analizi gerçekleştirildi. Bu analizde, tüketicilerin tatil anlayışlarına dair bir anketten elde edilen veriler kullanıldı ve tüketicilerin tatil kavramına atfettikleri temel boyutlar belirlendi. Aşağıdaki tabloda, analiz için kullanılan veri setindeki değişkenlere ilişkin temel istatistikler yer almaktadır.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Faktör analizinin uygunluğunu test etmek için kullanılan istatistikler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. KMO değerinin 0.744 ve Bartlett küresellik testinin anlamlı sonuçlar verdiği görülmektedir. Bu sonuçlar, faktör analizinin çözümünün uygun olduğunu göstermektedir.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
KMO değeri genel anlamda faktör analizinin veri setine uygunluğunu gösterirken, her bir değişkenin çözüme olan genel katkısını ve olası bozucu etkilerini incelemek için Anti-image korelasyon matrisine bakmak gereklidir. Burada, her değişkenin örneklem yeterliliğini gösteren köşegen değerlerin hiçbirinin 0.5’in altında olup olmadığına bakılır. Eğer 0.5’in altında bir köşegen değeri bulunuyorsa, ilgili değişkenler analizden çıkarılır. Tabloda yer alan tüm değerlerin 0.5’in üzerinde olduğu görülmektedir.
Sonraki tabloda, faktör çözümünün açıklayıcılığı görülür. Analiz sonucunda üç faktör boyutu bulundu ve bu üç boyutlu çözümün, toplam varyansın %53,353’ünü açıkladığı görülür. Tabloda özdeğerler, döndürülmüş ve döndürülmemiş faktör analizi çözümleri ve her faktörün açıklama oranı yer alır. Döndürülmemiş çözümde, ilk faktör toplam varyansın neredeyse yarısını açıklar. Döndürülmüş çözümde, ilk faktör yaklaşık %40’lık bir varyans açıklar. Döndürülmüş çözümde, ilk ve ikinci faktörlerin açıklama oranları birbirine oldukça yakındır (%22.27 ve %19.453).
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Aşağıdaki tabloda, döndürülmemiş faktör analizi çözümüne ait detaylar sunulmaktadır. Tabloda, her faktörle ilişkilendirilen değişkenler ve bu faktörlere ait faktör yükleri görülebilir. Ancak, faktörlerin isimlendirilmesi noktasında bazı zorluklar yaşanabilir. Örneğin, üçüncü faktöre yüklenen iki değişkenin tam olarak uyumlu olmadığı görülüyor. Bu durumda, uygun bir faktör döndürme işlemi gerçekleştirilerek, faktörlerin isimlendirilmesi daha basit hale getirilebilir.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Faktör çözümündeki faktör boyutlarının özdeğerleri ve açıklayıcılıkları bazında sıralandığı Scree plot, aşağıda görülebilir.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Faktör döndürme işlemi sonrası elde edilen çözüm ve faktörlerin ağırlıkları ile açıklayıcılıkları, yukarıdaki tabloda gösterilmektedir. Tabloda, her faktörle ilişkili faktör yüklerinin arttığı ve bu durumun faktörlerle değişkenler arasındaki uyumu iyileştirdiği gözlemlenebilir. İlk faktörün eğlence boyutunu, ikinci faktörün ise dinlenme ve rahatlama boyutunu temsil ettiği görülür. Ancak, üçüncü boyutun isimlendirilmesi sorunlu görünmektedir. Araştırmacı, bu durumda, daha düşük faktör yüküne sahip olan değişkeni çıkarıp analizi tekrar yapabilir. “Tanımadığım kişilerle olmak” değişkeni çıkarıldığında ve faktör analizi tekrarlandığında, aşağıdaki tabloda görülen sonuç elde edilir. Yeni çözümde, faktör yüklerinde belirgin bir iyileşme gözlemlenir. Üçüncü boyut, tatili zaman kaybı olarak görme eğilimini temsil eder.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Aşağıdaki görüntüde, faktör analizinden elde edilen üç faktör skorunun veri tabanına değişkenler şeklinde kaydedilmiş hali gösterilmektedir.
Kaynak: Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 103-118.
Verilerinizin analizi ve yorumlanması konusunda, akademik alanda her konuda yardıma ihtiyacınız varsa, uzman ekibimizle birlikte size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. Projelerinizin gereksinimlerini değerlendirebilir, size en uygun hizmetleri sunabiliriz. İletişime geçmek ve daha fazla bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.